سس سویا

سس سویا یکی از محبوب‌ ترین چاشنی‌ ها در آشپزی آسیایی است که طعمی خاص و بی‌ نظیر به غذا ها می‌ بخشد. این سس به‌ ویژه در غذا های آسیایی مانند نودل‌ ها ، دوکبوکی ، غذا های ژاپنی و کره‌ ای مورد استفاده قرار می‌ گیرد و جایگاه ویژه‌ ای در آشپز خانه‌ ها دارد. در این مقاله به بررسی انواع سس سویا ، کاربرد ها ، خواص و روش‌ های استفاده از آن پرداخته‌ ایم.

سس سویا چیست؟

سس سویا یک سس تخمیر شده است که از دانه‌ های سویا ، گندم نمک و آب تهیه می‌ شود. این سس به‌ طور عمده در آشپزی ژاپنی ، چینی ، کره‌ ای و تایلندی استفاده می‌ شود و در انواع مختلفی مانند سس سویا غلیظ و سس سویا رقیق عرضه می‌ شود. طعم اصلی این سس شور و کمی شیرین است که به غذا طعمی عمیق و لذیذ می بخشد.

انواع سس سویا

سس سویا در انواع مختلفی تولید می‌ شود که هر کدام ویژگی‌ ها و طعم‌ های متفاوتی دارند :

سس سویا سفید : این نوع سس معمولاً رقیق‌ تر است و طعم ملایم‌ تری دارد. بیشتر در غذا های سبک‌ تر مانند نودل و ماهی استفاده می‌ شود. سس سویا تیره : این سس غلیظ‌ تر و شورتر است و برای غذا های دارای طعم قوی‌ تر مانند خوراک‌ های گوشت مناسب است. سس سویا با تخمیر طولانی : این سس معمولاً طعم پیچیده‌ تری دارد و در غذا های خاص استفاده می شود.

کاربرد سس سویا

سس سویا یکی از پایه‌ های اصلی در آشپزی آسیایی است و در بسیاری از غذا ها می‌ توان از آن استفاده کرد :

سس سویا برای نودل : بسیاری از افراد در تهیه نودل از سس سویا استفاده می‌کنند تا طعم خاص و شور آن به غذا بدهند. در غذا های سرخ‌ شده : برای افزودن طعم به غذا هایی مانند سرخ‌ کردنی‌ ها و خوراک‌ های سبزیجات.

در سوپ‌ ها: سس سویا طعم و عمق بیشتری به سوپ‌ ها می‌ بخشد.

در مارینه کردن گوشت‌ ها : استفاده از سس سویا در مارینه کردن گوشت‌ ها ، به‌ویژه گوشت مرغ و گوشت قرمز ، طعمی خاص ایجاد می‌ کند.

طرز تهیه سس سویا

طرز تهیه سس سویا در خانه به‌ طور معمول شامل تخمیر دانه‌ های سویا و گندم است. در فرایند تولید ، ترکیب این مواد با نمک و آب به تخمیر می‌ رود تا طعمی غنی و شور به‌ دست آید.

جایگزین سس سویا

برای کسانی که به دنبال جایگزین سس سویا هستند ، گزینه‌ هایی مانند سس تمپورا ، سس ماهی یا سس ترش و شیرین می‌ تواند مناسب باشد. در صورت نیاز به جایگزینی در غذا هایی مثل دوکبوکی ، سس سویا غلیظ می‌ تواند با سس‌ های مشابه دیگر جایگزین شود.

خواص سس سویا

سس سویا نه‌ تنها طعم‌ دهنده است ، بلکه خواص متعددی دارد. این سس منبع خوبی از پروتئین و آمینو اسید ها است. البته مصرف زیاد آن به دلیل محتوای نمک بالا باید با احتیاط همراه باشد.

قیمت سس سویا قیمت سس سویا بسته به برند و کشور تولید کننده متفاوت است. در بازار ایران ، برند های خارجی و ایرانی متعددی از سس سویا در دسترس هستند. قیمت سس سویا خارجی معمولاً بیشتر از انواع ایرانی است، اما کیفیت و طعم آن برای برخی افراد اهمیت بیشتری دارد.

از سس سویا در چه غذا هایی استفاده کنیم؟

سس سویا برای طعم‌ دهی به انواع غذا ها به‌ ویژه غذا های آسیایی استفاده می‌شود. می‌ توانید از آن در تهیه انواع نودل ، سوپ‌ ها ، خوراک‌ های سرخ‌ شده و حتی در بعضی از دسر های آسیایی نیز بهره ببرید.

سس سویا در چه مزه‌ ای است؟

مزه سس سویا معمولاً ترکیبی از شور و کمی شیرین است. این ترکیب طعم‌ های دیگر مواد غذایی را برجسته می‌ کند و در برخی از غذا های خاص مانند دوکبوکی و سوشی استفاده می‌ شود.

سس سویا از کجا تهیه کنیم؟

برای تهیه سس سویا ، می‌ توانید به فروشگاه‌ های معتبر مواد غذایی آسیایی یا سایت‌ های آنلاین مانند دیجی کالا مراجعه کنید. همچنین بسیاری از فروشگاه‌ های آنلاین در ایران سس سویا را با انواع مختلف و قیمت‌ های متفاوت عرضه می‌ کنند.

سس سویا - انواع مختلف سس ها ، زمان استفاده و بهترین جایگزین آنها.

در اینجا یک توضیح ساده در مورد تفاوت بین 3 نوع اصلی سس سویا (روشن ، تیره و معمولی) آورده شده است. 3 قانون طلایی که باید به خاطر بسپارید عبارتند از:

می توانید سس سویا سبک و سس سویا همه منظوره را در دستور العمل ها جایگزین کنید. اگر دستوری فقط «سس سویا» را می‌ گوید ، از سس سویا همه منظوره یا سس سویا سبک استفاده کنید. هرگز از سس سویا تیره استفاده نکنید ، مگر اینکه در یک دستور غذا به طور خاص آن را ذکر کنید. فوق العاده قوی است.

سس سویا 3 نوع اصلی

انواع اصلی سس سویا عبارتند از:

سس سویا سبک یا لایت

سس سویا تیره یا غلیظ یا دارک

سس سویا (همه منظور ، سس سویا "معمولی" یا "استاندارد") زمانی که بطری ها به سادگی برچسب "سس سویا" دارند. نه روشن ، تیره ، شیرین ، قارچی یا هر نوع سس سویا دیگری. ما قصد دارم به در این مقاله برای جلوگیری از سردرگمی به آن به عنوان "سس سویا همه منظوره" اشاره کنید.

می توانید سس سویا سبک و سس سویا همه منظوره را در دستور العمل ها جایگزین کنید. اما شما هرگز نباید از سس سویا تیره استفاده کنید ، مگر اینکه دستور پخت آن را بخواند بسیار قوی است و بر غذا غلبه خواهد کرد!

در اینجا تفاوت اصلی بین هر یک از آنها وجود دارد:

سس سویا سبک (7.2 درصد سدیم) - نمک را به ظرف غذا اضافه می کند اما نودل ها را به رنگ ماها گونی تیره رنگ نمی کند و «طعم سویا» زیادی به آن اضافه نمی کند. سس سویا تیره (9.3 درصد سدیم) – باید از نظر طعم و شوری شدید تر باشد ، رشته فرنگی به رنگ تیره دوست داشتنی تبدیل می شود . سس سویا همه منظوره (7 درصد سدیم) سس تقریباً سبک اما کمی بیشتر طعم سویا دارد. نودل ها را رنگی نمی کند.

درصد سدیم و درصد نمک در هر نوع سس سویا است و تنها به دلیل تفاوت آنها در برند های مختلف نشان می دهد. نکته اصلی در اینجا این است که سویای تیره شورتر از سویای سبک و همه منظوره است.

اگرچه سس سویا تیره نمک بیشتری نسبت به سس سویا روشن دارد، اما سس سویای روشن مزه شورتری دارد. این به این دلیل است که سس سویا تیره طعم سویا بسیار قوی تری دارد که بر طعم شور غلبه می کند.

این بدان معنی است که بسیاری از دستور العمل ها ترکیبی از سس سویا  تیره و سس سبک را برای به دست آوردن تعادل مناسب از طعم ، رنگ و شوری می طلبند. اگر فقط از سس سویا تیره استفاده می کنید ، طعم سس بسیار قوی است. اگر فقط از سس سویا سبک استفاده کنید ، سس شور خواهد بود ، اما نه چندان خوش طعم. بنابراین من از سس سویا تیره برای رنگ آمیزی سس ها نودل ها و برای طعم دادن استفاده می کنم ، سپس با استفاده از سس سویا سبک که شوری ، کمی طعم و رنگ زیاد را اضافه می کند ، نمک را اضافه می کنم . سپس با استفاده از سس سویا سبک که شوری ، کمی طعم و رنگ زیاد را اضافه می کند، نمک را اضافه کنید.

چه زمانی از کدام سس سویا استفاده کنیم؟

سس سویا تیره برای رنگ و طعم استفاده می شود به هر چیزی که با آن تماس پیدا می کند، رنگ ماهگونی فوق العاده ای اضافه می کند ، از رشته فرنگی در تصویر بالا گرفته تا سس سیچوان تیره و تند مرغ کونگ پائو ، مرغ ریحان تایلندی نودل سرخ شده تایلندی.

سس سویا سبک و همه منظوره زمانی استفاده می شود که می خواهید ادویه سس سویا (نمک) را به ظروف غذا اضافه کنید. بدون اینکه طعم قوی سویا روی آن غلبه کند یا رنگ غذا را تیره کنید. بنابراین این یک انتخاب عمدی برای دستور العمل هایی اضافه کردن طعم آبگوشت سوپ چینی شفاف (مثل این سوپ رشته چینی) ، نگه داشتن برنج 62 رنگ سفید برای برنج سرخ شده ، یا سس شفافی برای آن است. سیب زمینی سرخ شده مانند Chop Suey (مرغ هم زده سرخ شده) یا بادام هندی را هم بزنید.

ترکیب تیره و سویا برای ایجاد تعادل بین طعم ، نمک و رنگ استفاده می شود. برای طعم و رنگ ، کمی سویای تیره اضافه می‌کنید ، سپس از سویای روشن استفاده می‌کنید تا شوری بیشتری به ظرف بیفزایید بدون اینکه طعم سویا آن را تسخیر کند.

مثال‌ها : کمان سان چوی (کاهوی چینی) ، سوپ داغ و ترش ، نودل مست تایلندی.

سس غوطه ور - از سس سویا سبک یا همه منظوره استفاده کنید. از سس سویا تیره خیلی قوی استفاده نکنید ! چیزهایی که باید غوطه ور شوند: سس سالاد - سس سویا سبک یا همه منظوره. استفاده از سس سویا تیره بسیار غیرعادی خواهد بود. سالاد های آسیایی را امتحان کنید:

سس سویا بدون گلوتن نیست

برخلاف تصور رایج ، سس سویا بدون گلوتن نیست. خبر خوب این است که امروزه ، سس سویا بدون گلوتن به طور گسترده در فروشگاه های مواد غذایی روزمره با مارک های اصلی مانند Kikkoman و Lee Kum Kee در دسترس است که همگی سس های سویا بدون گلوتن را ارائه می دهند.

انواع دیگر انواع سس سویا

انواع دیگر انواع سس سویا که معمولاً در دستور العمل های من استفاده نمی شوند عبارتند از :

‏Kecap Manis - این یک سس سویای اندونزیایی شیرین است که ثبات شربتی دارد. شیرینی را اضافه می کند، رنگ را لکه می کند و طعم سویا را اضافه می کند. در دستور العمل های زیر استفاده می شود :

سس سویا قارچ : سویا همه منظوره با افزودن طعم قارچ خاکی است. این در واقع جایگزین خوبی برای سس سویا تیره است زیرا طعم بیشتری نسبت به سس سویا روشن و همه منظوره دارد.

تاماری - این به طور سنتی به عنوان جایگزین بدون گلوتن برای سس سویا ارائه می شد. اما در واقع این مانند یک سس سویا با طعم پیچیده تر و کمی نمک کمتر دارد.

سس سویا یکی از پرکاربرد ترین سس ‌ها در آشپزی آسیایی است و در فرهنگ ‌های چینی ، ژاپنی ، کره ‌ای و تایلندی به طور گسترده استفاده می ‌شود. این سس به عنوان یک چاشنی و طعم‌ دهنده به شمار می آید و به غذا ها مزه متفاوتی می ‌بخشد. رنگ آن تیره می باشد و مزه ترش و شور مانندی دارد.

در زیر به معرفی ترکیبات و استفاده ‌های مختلف محصول می‌ پردازیم:

– نخود سویا : سویا سس از دانه‌ های نخود سویا تهیه می‌ شود. – گندم : برخی از نسخه‌ های سس سویا شامل گندم نیز هستند که به منظور افزودن قوام و ضخامت در آن استفاده می‌ شود. – نمک : برای تقویت طعم و تعادل دهنده سس ، مقداری نمک به آن اضافه می ‌شود. – آب : برای رقیق کردن سس سویا و تنظیم غلظت آن ، از آب استفاده می ‌شود. سس سویا استفاده ‌های مختلف دارد که در قسمت زیر به چند نمونه از آن اشاره شده است. – سویا سس به عنوان چاشنی در غذاهای مرغ ، گوشت ، ماهی و سبزیجات استفاده می‌ شود. – می ‌توان از آن برای مارینه کردن و پخت مرغ ، گوشت قرمز و ماهی استفاده کرد. – سس سویا می‌تواند به عنوان یک دیپ برای سوشی، ساشیمی و دیگر غذاهای ژاپنی مورد استفاده قرار گیرد.

در نهایت ، می ‌توان گفت که سس سویا با طعم شور و خواص تغذیه‌ ای مناسب ، یک انتخاب عالی برای افزودن طعم و مزه به غذاهای خود است. با توجه به سلیقه شما ، می‌ توانید مقدار استفاده از آن را تنظیم کنید و در تجربه ‌ی آشپزی خود از آن بهره‌ ببرید. این محصول نه تنها به عنوان یک چاشنی معمولی بلکه به عنوان یک منبع تهیه پروتئین گیاهی هم می ‌تواند استفاده شود.

این سس به عنوان یک نوع فیتواستروژن شناخته می ‌شوند و ممکن است در کاهش خطر بیماری ‌های قلبی و حتی کاهش برخی از انواع سرطان ‌ها موثر باشند. با این حال ، برخی افراد ممکن است حساسیت به این محصول داشته باشند یا نیاز به محدودیت مصرف آن در رژیم غذایی خود داشته باشند. در صورتی که این موارد را تجربه می‌ کنید یا سوالی درباره مصرف آن با وضعیت خاص خود دارید ، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید. استفاده از سس سویا در آشپزی بسیار متنوع است. می ‌توان از آن در تهیه انواع ، سالاد ها ،  خورش ها و غیره استفاده کرد. همچنین می ‌توانید آن را به عنوان یک  افزودنی در غذاهای پخته شده مانند برنج ، ماکارونی ، مرغ ، گوشت و سبزیجات مورد استفاده قرار دهید. مهم است که در خرید این محصول به نوع و کیفیت محصول دقت کنید. ترجیحا سس ارگانیک و بدون افزودنی ‌های مصنوعی را انتخاب کنید تا از خواص بهتری بهره‌ مند شوید.

چه مقداری از سس سویا را در غذا ها استفاده کنیم؟

مقدار استفاده از سس سویا در غذا ها بستگی به سلیقه شما و نوع غذا دارد. اما به طور کلی ، می ‌توانید با مقدار کمتری شروع کنید و سپس به تدریج مقدار را تنظیم نمایید تا به طعم دلخواهتان برسید. در اغلب موارد ، یک یا دو قاشق غذا خوری به عنوان چاشنی در غذا ها کافی است. همچنین ، می ‌توانید سس سویا را با دیگر ادویه ‌ها و سس ‌ها ترکیب کنید تا طعم و مزه متنوع ‌تری بدست آورید. به عنوان مثال ، می ‌توانید آن را با سس ترش ،  فلفل قرمز یا دیگر سس ها ترکیب کنید. به هر حال ، بهتر است کم‌ کم آن را به غذا اضافه کرده ، آن را مخلوط کنید و سپس طعم غذا را بچشید. در صورت نیاز ، می ‌توانید مقدار بیشتری اضافه کنید تا به طعم مورد نظرتان برسید.

مزایا و معایب آن :

سس سویا دارای مزایا و معایبی است که در ادامه به آن ها اشاره می ‌کنیم.

1. مزه و طعم: سس سویا طعم خاص و شوری به غذا ها می ‌بخشد و می ‌تواند طعم و مزه آن ها را تغییر بدهد. این محصول قدرت افزایش طعم غذا ها را دارد و می ‌تواند به عنوان یک چاشنی عالی در آشپزی مورد استفاده قرار گیرد.

2. منبع پروتئین گیاهی : این سس حاوی پروتئین گیاهی است که می ‌تواند یک گزینه ‌ی مناسب برای افراد گیاه ‌خوار و وگان باشد. پروتئین گیاهی کمک به ساخت و نگهداری سلول ‌ها ، تقویت عضلات و پشتیبانی از سیستم ایمنی بدن می ‌کند.

3. کم کالری و چربی : سس سویا در مقایسه با برخی سس‌ های دیگر کمترین میزان چربی و کالری را دارد. این به معنی آن است که می ‌توانید از آن به عنوان یک محصول سبک و کم ‌چرب برای تزئین و افزودن طعم به غذا ها استفاده کنید.

4. محافظت از سلول ‌ها : سس سویا حاوی آنتی ‌اکسیدان‌ های قوی مانند دایدزین است که می ‌تواند به محافظت از سلول‌ های بدن در برابر آسیب ‌های اکسیدی و التهابی کمک کند. این آنتی ‌اکسیدان ‌ها می ‌توانند به بهبود سلامت قلب ، کاهش خطر بیماری ‌های قلبی و مقابله با فرایندهای پیری در بدن کمک کنند.

معایب این محصول: 1. حاوی سدیم : سس سویا حاوی مقدار قابل توجهی سدیم است. مصرف بیش از حد سدیم می ‌تواند منجر به افزایش فشارخون و خطر بروز بیماری‌ های قلبی و عروقی شود. بنابراین ، افرادی که با مشکلات فشار خون بالا یا بیماری ‌های قلبی و عروقی دست و پنجه نرم می ‌کنند، باید مصرف آن را محدود کنند. 2. حاوی گلوتن : برخی نسخه‌ های سس سویا شامل گندم هستند که حاوی گلوتن است. گلوتن می ‌تواند برای افرادی که دارای حساسیت هستند ، مشکل ساز شود. بنابراین ، افرادی که حساسیت دارند ، باید نسخه‌ های بدون گلوتن آن را انتخاب کنند. 3. حاوی آلرژن : سس سویا می‌ تواند حاوی آلرژن سویا باشد. برخی افراد ممکن است حساسیت یا آلرژی به سویا داشته باشند و مصرف آن رای آن ها مشکل ساز شود. در صورت وجود حساسیت ، قبل از مصرف ، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید. 4. حاوی افیون‌ های طبیعی : سس سویا حاوی موادی به نام افیون ‌های طبیعی است که می ‌توانند به مغز پیام ‌های احساسی ارسال کنند و احساس خوشایندی ایجاد کنند. این ممکن است برای برخی افراد وابستگی و اعتیاد به سس ایجاد کند. بنابراین ، مصرف متعادل سس سویا توصیه می‌ شود.

ارزش غذایی سویا سس

سس سویا ارزش غذایی قابل توجهی دارد و حاوی پروتئین گیاهی ، چربی (معمولاً کمتر از 2 گرم در هر قاشق غذاخوری) ، فیبر (کمتر از 1 گرم در هر قاشق غذا خوری) ، سدیم (حدوداً 250 و 300 میلی‌ گرم در هر قاشق غذاخوری) ، آهن (1-2 میلی ‌گرم در هر قاشق غذاخوری) و مقادیر کمی ویتامین ‌ها و مواد معدنی است.

چگونه می‌ توان سس سویا را در خانه تهیه نمود؟

تهیه سس سویا در خانه نسبتاً ساده است و می ‌توانید آن را با استفاده از مواد اولیه ساده تهیه کنید. در ادامه ، یک روش ساده برای تهیه این محصول در خانه را برای شما توضیح می ‌دهیم: مواد لازم: – 1 پیمانه سویا سفید – 3 پیمانه آب – 1/2 پیمانه قند قهوه‌ ای – 1 قاشق غذاخوری نمک – 1 قاشق غذاخوری آبلیمو یا آب لیمو ترش طرز تهیه :

1. سویا را شب قبل از تهیه در آب خیسانده و روز بعد آب آن را دور ریخته و سویا را کمی بشویید.
2. سویا را در 3 پیمانه آب جوش قرار داده و آن را بپزید تا نرم شود. حدود 2 ساعت طول می ‌کشد.
3. آب سویا را دور ریخته و سویا را در یک بشقاب بریزید و آن را خشک کنید. 4.آن را در یک میکسر قرار داده و آن را خرد کنید تا به صورت پودری شود.
4. پودر سویا را به همراه نصف پیمانه آب در یک قابلمه متوسط بریزید.
5. شکر قهوه‌ ای و نمک را به قابلمه اضافه کنید و همه مواد را با هم مخلوط نمایید.
6. قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید و مواد را بجوش آورید. سپس حرارت را کاهش دهید و حدود 20-30 دقیقه به آرامی مخلوط کنید تا سس غلیظ شود.
7. از روی حرارت برداشته و آبلیمو یا آب لیموترش را اضافه کنید و مخلوط نمایید.
8. سس سویا را به یک بطری یا قوطی تمیز منتقل کنید و در یخچال نگهداری نمایید. سس تا چند هفته در یخچال قابل نگهداری است. در این روش ، شما سس سویا خانگی خود را با مزه و مواد تازه تهیه می ‌کنید. می ‌توانید طعم سس را با تنظیم میزان قند و نمک بر اساس سلیقه خود تغییر دهید.

نتیجه گیری

سس سویا یک ادویه محبوب در آشپزی آسیایی است که با ترکیب سویا ، قند ، نمک و آب تهیه می ‌شود. تهیه آن در خانه نسبتاً ساده است و می ‌توانید با استفاده از مواد اولیه ساده موجود در خانه ، آن را تهیه کنید. این محصول حاوی پروتئین گیاهی ، چربی ، فیبر ، سدیم ، آهن و مواد معدنی است. با اضافه کردن سس سویا به غذاها ، می ‌توانید طعم و مزه آن‌ ها را بیشتر کنید. در هر صورت، همواره بهتر است در مصرف مداوم ، برندهای با کیفیت و با ترکیبات طبیعی را انتخاب کنید.